जयललिता -- पहिल्यांदा स्कर्ट घालणारी अभिनेत्री ते मुख्यमंत्री

अण्णा द्रमुक पक्षाच्या सर्वेसर्वा जयललिता यांचं 68 व्या वर्षी (Date 05/12/2016) निधन झालं.  गेल्या 30 वर्षांपासून तामिळनाडूतल्या राजसत्तेवर प्रचंड प्रभाव पाडणाऱ्या जयललिता यांनी अपोलो रुग्णालयात अखेरचा श्वास घेतला.

सोमवारी (Date 05/12/2016) रात्री 11.30 वाजता त्यांची प्राणज्योत मालवली. त्यामुळे अवघ्या तामिळनाडूवर शोककळा पसरली आहे.

विधानसभा निवडणुकीत जयललितांनी तामिळनाडूत इतिहास रचला होता. तामिळनाडू विधानसभा निवडणुकीत त्यांना सलग दुसऱ्यांदा बहुमत मिळालं. जयललितांनी करुणानिधी यांच्या द्रमुकचा पराभव केला.

एकेकाळी अभिनेत्री असलेल्या जयललिता यांची देशातील प्रभावशाली महिलांमध्ये गणना होती.

तामिळनाडूमध्ये जयललिता यांना अम्मा म्हटलं जात असलं तरी त्यांना ‘आयर्न लेडी’ म्हणूनही ओळखलं जातं. याचं कारण म्हणजे त्यांची महत्त्वकांक्षा आणि कठोर निर्णय घेण्याची त्यांची हिंमत. तामीळ राजकारण हे जयललिता यांच्याशिवाय पूर्णच होऊ शकत नाही. पण देशाच्या राजकारणातही त्यांनी महत्त्वाची भूमिका बजावली आहे.

कार्यकर्त्यांचं श्रद्धास्थान

अम्मा नावाने प्रसिद्ध असलेल्या जयललिता यांना टीका केलेली आवडत नाही. त्याचे कार्यकर्ते तसंच समर्थक त्यांना देवाच्या जागी मानतात. त्यांची पुजा करतात आणि जयललितांनाही अशा श्रद्धेचं वावडं नाही.

एक सुंदर अभिनेत्री ते आयर्न लेडीपर्यंतचा प्रवास जयललिता यांच्यासाठी सोपा नव्हता. या काळात त्यांनी जीवे मारण्यासाठी रचलेला कट पाहिला, मुख्यमंत्रिपदावरुन दूर करण्याचे डावपेच पाहिले. भ्रष्टाचाराचे आरोप पाहिले. पण हे आरोप आता पुस्तकातील गोष्टी बनून राहिले आहेत. पण जयललिता या सगळ्यातून सावरल्या. फक्त सावरल्याच नाही तर त्याचा सामना करुन यशस्वीही झाल्या.

कर्नाटकच्या मेलुरकोटमध्ये जन्म

जयललिता यांचा जन्म एका तामीळ कुटुंबात 24 फेब्रुवारी, 1948 रोजी कर्नाटकच्या मेलुरकोट गावात झाला. म्हैसूरमध्ये संध्या आणि जयरामन या ब्राह्मण दाम्पत्याची मुलगी जयललिता यांचं शिक्षण चर्च पार्क कॉन्व्हेंट स्कूलमध्ये झालं.

जयललिता दोन वर्षांची असताना त्यांच्या वडिलांचं निधन झालं आणि त्यानंतर आई जयललितांना घेऊन बंगळुरुला गेली. तिथे आईने तामीळ सिनेमांमध्ये काम करायला सुरुवात केली. जयललिता यांचं शालेय शिक्षण सुरु असतानाच आईने त्यांना सिनेमात काम करण्यासाठी तयार केलं. इंग्लिश भाषेत असलेला ‘एपिसल’ हा त्यांचा पहिला सिनेमा होता.

कन्नड सिनेमात अभिनय

15 वर्षांच्या वयात त्यांनी कन्नड सिनेमात अभिनेत्री म्हणून काम करायला सुरुवात केली होती. विशेष म्हणजे जयललिता त्या जमान्यातील पहिली अभिनेत्री होत्या ज्यांनी मोठ्या स्क्रीनवर पहिल्यांदा स्कर्ट परिधान केला होता. त्यावेळी ही बाब फारच मोठी होती.

त्या काळातील सर्वात प्रसिद्ध अभिनेते एम जी रामचंद्रन यांच्यासोबतची जयललितांची जोडी फारच लोकप्रिय झाली. 1965 ते 1972 या काळात त्यांनी अनेक चित्रपट एम जी रामचंद्रन यांच्यासोबत केले. सिनेक्षेत्रातील यशस्वी कारकीर्दीत त्यांनी 300 हून अधिक तामीळ, तेलुगु, कन्नड आणि हिंदी सिनेमात काम केलं.

पडद्यावरचे जोडीदारच राजकीय गुरु

पदड्यावरचे जोडीदार एम जी रामचंद्रन हेच त्यांचे राजकीय गुरु होते. एमजीआर म्हणून प्रसिद्धे असललेल्या एम जी रामचंद्रन यांच्यासोबतच त्यांची दुसरी इनिंग राजकारणात सुरु झाली. एम जी रामचंद्रन यांनी राजकारणात प्रवेश केला तेव्हा सुमारे दहा वर्षांपर्यंत जयललितांसोबत त्यांचा काहीही संपर्क नव्हता. पण 1982 मध्ये रामचंद्रन जयललितांना राजकारणात घेऊन आले. मात्र जयललिता यांनी या गोष्टीचा नेहमीच इन्कार केला. इंग्लिश भाषा चांगली असल्याने जयललिता यांनी राज्यसभेत जावं अशी रामचंद्रन यांची इच्छा होती. जयललिता 1984-1989 पर्यंत राज्यसभेच्या सदस्य होत्या. शिवाय त्यांची पक्षाच्या प्रचार सचिवपदी नियुक्तीही करण्यात आली होती.

अण्णा द्रमुकचे दोन भाग

परंतु 1987 मध्ये रामचंद्रन यांचं निधन झाल्यानंतर अण्णा द्रमुकचे दोन भाग झाले. एमजीआर यांची विधवा जानकी रामचंद्रन यांनी एका भागाचं नेतृत्त्व केलं तर जयललिता यांनी दुसऱ्या भागाचं. जयललिता रामचंद्रन यांच्या अतिशय जवळच्या मानल्या जात असत. त्यामुळे त्यांनी स्वत:ला रामचंद्रन यांची उत्तराधिकारी म्हणून घोषित केलं.

मुख्यमंत्री बनण्याची शपथ

जयललिता समर्थकांचा आरोप होता की, 1989 मध्ये डीएमकेच्या एका मंत्र्याने विधानसभेत त्यांच्यासोबत गैरवर्तन केलं होतं. त्यानंतर त्यांनी मुख्यमंत्री बनण्याची शपथ घेतली. या गोंधळानंतर करुणानिधी हे जयललितांच्या कायम निशाण्यावर राहिले.

तामिळनाडुच्या मुख्यमंत्री जे. जयललिता यांची जे बोलणार ते करुनच दाखवणार अशी ओळख होती. त्यांच्या राजकीय कारकीर्दीमध्ये त्यांनी असे काही धाडसी निर्णय घेतले, ज्यामुळे त्यांना विरोधी पक्षांना मात देण्यास यश मिळालं.

सत्तेत आल्यानतंर अम्मांनी 21 जून 2001 साली रात्री 2 वाजता राजकीय विरोधक करुणानिधी यांना तरुंगात टाकलं. ही सर्व घटना कॅमेऱ्यात कैद झाली. मात्र नंतर करुणानिधी यांची सुटका करण्यात आली.

तामिळनाडुमध्ये अम्मांनी 2001 साली मोठा निर्णय घेत लॉटरी तिकिटांवर बंदी घातली.

अम्मांनी 2001 साली मंदिरांमध्ये जनावरांचा बळी देण्याची प्रथा बंद केली. मात्र 2004 साली निवडणुकीत मोठा पराभव झाल्यानंतर हा निर्णय मागे घेण्यात आला.

संपकरी कामगारांवर कडक कारवाई करत अम्मांनी 2001 साली एकदाच 2 लाख कर्मचाऱ्यांना कामावरुन काढून टाकलं. या निर्णयानंतर अम्मांवर मोठ्या प्रमाणात टीकाही झाली.

2001 मध्ये आणखी एक मोठा निर्णय घेत अम्मांनी शेतकऱ्यांना मोफत वीज देण्यावर बंदी आणली. मात्र लोकसभेत मोठा पराभव झाल्यानतंर हा निर्णय मागे घ्यावा लागला.

तामिळनाडूमध्ये पहिल्यांदाच महिला पोलिस स्टेशन सुरु करण्याचा निर्णय अम्मांनी घेतला. महिलांच्या सुरक्षेसाठी त्यांनी महिला पोलिस स्टेशन आणि महिला पोलिस कर्मचारी तैनात केले.

1992 साली अम्मांनी मुलींच्या सुरक्षिततेसाठी ‘क्रेडल बेबी स्कीम’ सुरु केली.

गरिबांना स्वस्तात जेवण मिळावं यासाठी जयललिता यांनी 2013 साली अल्पदरात जेवण देणारी ‘अम्मा कँटिन’ सुरु केली. या कँटिंनमध्ये एक रुपयात इडली, तीन रुपयांत दोन चपात्या, पाच रुपयात सांबर-लेमन राईस किंवा दही भात दिला जातो.

2016 साली अम्मांनी दारुबंदीसाठी मोठं पाऊल उचलत राज्यातील 500 दारुची दुकानं बंद केली.

सर्वात कमी वयाच्या मुख्यमंत्री

1991 मध्ये त्या पहिल्यांदा तामिळनाडूच्या मुख्यमंत्रिपदी विराजमान झाल्या. जयललिता या तामिळनाडूच्या पहिल्या महिला मुख्यमंत्री झाल्याच शिवाय तामिळनाडूच्या सर्वात कमी वयाच्या मुख्यमंत्री होण्याचा मानही त्यांनाच मिळाला.

कठोर शासनासाठीही जयललिता कायम चर्चेत राहिल्या. 2001 मध्ये सरकारी कर्मचाऱ्यांनी संपाचं हत्यार उगारल्यानंतर जयललिता यांनी एकाच वेळी तब्बल दोन लाख कर्मचाऱ्यांना बडतर्फ केल्याने खळबळ माजली होती.

जेलची हवा

बेहिशेबी मालमत्तेप्रकरणी बंगळुरुच्या विशेष न्यायालयानं जयललिता यांना 4 वर्षाची शिक्षा आणि 100 कोटीचा दंड ठोठावला होता. त्यामुळे त्यांची रवानगी जेलमध्ये झाली होती.

विशेष न्यायालयाच्या निर्णयामुळे जयललिता यांना मुख्यमंत्रीपदावर पाणी सोडावं लागलं होतं. विशेष न्यायालयाच्या निकालाला जयललिता यांनी हायकोर्टात आव्हान दिलं. 18 वर्षापासून सुरु असलेल्या या प्रकरणाची गेल्या वर्षी मे महिन्यात कर्नाटक हायकोर्टात सुनावणी झाली. त्यावेळी हायकोर्टाने त्यांच्यावरील सर्व आरोप फेटाळत, त्यांना दोषमुक्त केलं.